Đã một năm kể từ khi thành phố Mariupol của Ukraine bị quân đội Nga phá hủy trên diện rộng và chiếm đóng. Nơi đây hiện đang trong quá trình biến đổi và được giới thiệu như một thành phố kiểu mẫu dưới sự cai trị của Moscow - và một số người Nga thậm chí còn hy vọng mua nhà ở đó.
Nga tuyên bố đã sáp nhập Mariupol, cùng với tất cả các khu vực bị chiếm đóng khác, sau một loạt cuộc trưng cầu dân ý bị nhiều người lên án là giả tạo.
Khoảng 90% các tòa nhà của thành phố đã bị hư hại hoặc phá hủy do pháo kích của Nga trong cuộc vây hãm kéo dài hai tháng. Theo Liên Hợp Quốc, hàng ngàn dân thường đã thiệt mạng và thành phố hiện có khoảng 350.000 người, so với 430.000 người trước chiến tranh.
Giờ đây, các quan chức mà Nga bổ nhiệm dường như có ý định "Nga hóa" thành phố, thay đổi biển hiệu tiếng Ukraine thành tiếng Nga, giới thiệu chương trình giảng dạy tiếng Nga trong trường học và thúc giục những cư dân còn lại lấy hộ chiếu Nga.
BBC Verify đã sử dụng các hình ảnh từ vệ tinh để lập bản đồ cách Nga đang tái thiết lại thành phố.
BBC Verify cũng phát hiện ra rằng trong khi quá trình phát triển mới đang diễn ra, thì vẫn còn sự tàn phá trên diện rộng - và chúng tôi cũng đã được nghe tiếng nói từ những người dân sống ở đây từ trước chiến tranh, những người lo sợ về một tương lai bất định.
'Ngôi nhà nhìn ra biển'
"Tôi đã tìm thấy một căn nhà. Mariupol sẽ là một thành phố xinh đẹp," Vladimir, từ thành phố Murmansk ở cực Bắc của Nga, nói với BBC.
Vladimir, cùng với những người khác mà BBC đã phỏng vấn, không muốn tên đầy đủ của mình được đưa lên mặt báo.
Anh nằm trong số hàng tá người Nga đang tìm mua bất động sản ở thành phố bị chiếm đóng trên mạng xã hội phổ biến nhất của Nga - VKontakte trong những tháng qua.
Vladimir cho biết anh đã bán căn hộ của mình ở thành phố quê nhà và sẽ sớm chuyển đến ngôi nhà ở Mariupol cùng cả gia đình.
Những bài đăng tìm kiếm bất động sản ở Mariupol như thế này đã xuất hiện trên mạng xã hội VK của Nga
"Điều quan trọng là nó ở sát biển," anh nói với BBC, đồng thời nói thêm rằng sẽ mua căn nhà ngay bây giờ vì giá thấp.
Chia sẻ của Vladimir lặp lại những gì hàng triệu người Nga đã nghe thấy trên các kênh truyền thông do Điện Kremlin kiểm soát trong năm qua.
Đã có một loạt các chương trình trên truyền hình nhà nước mô tả quá trình tái thiết Mariupol đang diễn ra với tốc độ "phá kỷ lục" và cuộc sống nơi đây trở lại bình thường.
"Ở nơi đổ nát, giờ đây có những dãy nhà mới, nhà trẻ, trường học - mọi thứ đang được khôi phục bằng công nghệ hiện đại nhất", một bản tin trên đài truyền hình nhà nước Rossiya 1 cho hay.
Hình ảnh vệ tinh do BBC phân tích thực sự cho thấy có nhiều khu nhà cao tầng xuất hiện ở các khu dân cư hiện có trên toàn thành phố trong năm qua, chủ yếu ở gần vùng ngoại ô.
Ngoài ra còn có một khu vực mới rộng lớn gồm các căn hộ cao tầng mới xây ở rìa phía tây bắc của thành phố, được gọi là Nevsky.
Nevsky là khu dân cư mới được xây dựng chính trong thành phố
Nhưng những hình ảnh do vệ tinh chụp cũng cho thấy mức độ tàn phá trong thành phố vẫn còn rất lớn.
Điều này đặc biệt đúng ở các khu vực của trung tâm thành phố, nơi hầu hết các tòa nhà vẫn còn bị mất phần mái.
Alexander (không phải tên thật), một công nhân của nhà máy thép Azovstal rộng lớn, người đã ở lại thành phố, nói rằng những gì đang được chiếu trên truyền hình Nga là "rác rưởi".
Ông Alexander ước tính rằng cho đến nay, chỉ có khoảng 10% trong số các ngôi nhà bị hư hại trong cuộc chiến đã được xây dựng lại.
Trong khi các căn hộ mới đang mọc lên, nhiều dãy căn hộ đã bị phá bỏ, theo báo cáo sau khi được đánh giá là không thể phục hồi.
Trong đó bao gồm toàn bộ một khu phố - với diện tích khoảng 315.000 m2, theo hình ảnh vệ tinh - ở phía đông thành phố, một phần khác của Mariupol bị tàn phá nặng nề bởi cuộc giao tranh.
Nhưng Alexander nói có rất ít hoặc không có gì được tái thiết tại khu phố của họ.
"Thế là, họ phá hủy một dãy căn hộ và bây giờ chỉ còn một cái hố trên mặt đất, không có nền móng nào được xây dựng, không có gì được thực hiện," ông nói với BBC.
Chậm trễ và hạn chế
Chính thức thì, những người có nhà bị phá hủy hoặc phá bỏ có thể đăng ký để có được một căn hộ trong các khu nhà mới xây dựng.
Cả truyền hình nhà nước Nga và các kênh YouTube ủng hộ Điện Kremlin đều thường xuyên chiếu cảnh các gia đình có vẻ hạnh phúc khi chuyển đến ngôi nhà mới của họ.
Tuy nhiên, nhiều người dân địa phương, bao gồm cả những người mà chúng tôi đã trao đổi, nói rằng quá trình này diễn ra rất chậm chạp và có nhiều hạn chế trong thực tế, dẫn đến các tòa nhà mới vẫn còn trống một nửa.
Svetlana (không phải tên thật) cho biết bà của cô vẫn đang chờ một căn hộ thay cho căn mà bà đã mất khi tòa nhà của bà bị phá bỏ, nhiều tháng sau khi được thông báo rằng bà sẽ nhận được căn hộ mới vào tháng 3/2023.
"Mọi người được đưa vào một số loại danh sách chờ đợi và không biết họ có được căn hộ ở đâu," Svetlana, người đã rời đến sống ở nước ngoài sau chiến tranh, nói với BBC.
Alexander nói với BBC rằng ông tin rằng các căn hộ đang được phân phát "rất nhỏ giọt và có chọn lọc" cho những người "rõ ràng có quan điểm thân Nga".
Một lý do phổ biến để bị từ chối - được cư dân Mariupol lan truyền rộng rãi trên mạng - là khi một người sở hữu một bất động sản nào khác ngoài căn hộ đã bị phá hủy, thậm chí là một mảnh đất, một phần trong căn hộ hoặc nhà nghỉ mát trong nước.
Anna, một phụ nữ trong khu nhà bị phá bỏ, nói với đài truyền hình địa phương thân Nga, Mariupol 24 rằng cô đã bị từ chối cấp một căn hộ thay thế vì cô sở hữu một nhà kho rộng 8m2 ở một ngôi làng cách thành phố 40 km.
NGUỒN HÌNH ẢNH,ZHILOY DOM NA NAKHIMOVA - Chụp lại hình ảnh,
Trang web của Dom Na Nakhimova cho thấy các kế hoạch cho một khu phức hợp căn hộ tư nhân mới mà cư dân của khu nhà bị phá hủy nói rằng họ không đủ khả năng chi trả
Tòa nhà cô từng ở, trên đại lộ Nakhimov, phía tây trung tâm thành phố, đang được thay thế bằng một dãy căn hộ mới, gọi là Dom Na Nakhimova.
Được xây dựng bởi một công ty xây dựng tư nhân của Nga, trang web của toà nhà tạo ấn tượng về một sự phát triển sang trọng và sẽ được bán trên thị trường tự do cho những người có thể thế chấp.
Anna nói với Mariupol 24: “Ngay bây giờ, chúng tôi không thể mua nhà bằng thế chấp. Làm sao chúng tôi có thể làm được điều đó?”
Khi BBC liên hệ, các nhà phát triển của Dom Na Nakhimova cho biết hầu hết các căn hộ đã được đặt trước và đưa ra giá cho một căn hộ 35 m2 là 3,55 triệu rouble (khoảng 37.500 USD).
'Kẻ thù không muốn yên bình'
Những người dân Nga mà chúng tôi phỏng vấn dường như không hề đắn đo trước quy mô tàn phá trong thành phố hoặc báo cáo các vấn đề mà cư dân nơi đây gặp phải trên thực tế.
"Tất nhiên là Ukraine đã phá hủy thành phố," Vladimir nói, phớt lờ sự thật rằng chính Nga đã xâm lược Ukraine, gây ra sự phá huỷ hàng loạt.
"Nga sẽ xây dựng thành phố lại từ đầu... và thậm chí sẽ còn tốt hơn so với khi nó còn là một phần của Ukraine," anh nói thêm.
Oxana, đến từ Tatarstan, một bà mẹ đông con nói rằng cô "luôn mơ ước được sống gần biển", bày tỏ lo lắng về viễn cảnh quân đội Ukraine quay trở lại. Thứ trưởng Bộ Quốc phòng Ukraine cho biết nước này đang cố gắng tiến về phía nam tới thành phố như một phần của cuộc phản công.
Và nếu Ukraine tái chiếm thành phố, các quyền sở hữu bất động sản được trao trong thời gian Nga chiếm đóng có thể sẽ bị tuyên bố vô hiệu, Oona Hathaway, giáo sư luật tại Đại học Yale, nói với BBC.
Nhưng điều đó không làm nản lòng những người như Oxana: “Tôi vẫn chưa từ bỏ ước mơ,” cô nói. "Mục tiêu của tôi là có một ngôi nhà riêng rộng không dưới 180 m2."
Thiết kế đồ họa: Filipa Silverio
Nguồn: BBC
© 2024 | Thời báo MỸ
