Zimbabwe bắt một phụ nữ Mỹ vì xúc phạm Tổng thống Mugabe trên mạng xã hội

Tổ chức bất vụ lợi Luật sư vì nhân quyền Zimbabwe (ZLHR) cho biết bà O’Donovan làm việc cho kênh truyền hình Magamba ở Zimbabwe, bị cảnh sát đến nhà bà tại thủ đô Harare lúc sáng sớm 3.11 để bắt bà. Hiện bà bị nhốt tại Sở cảnh sát Harare.

ZLHR nói cảnh sát đã tịch thu một laptop của bà O’Donovan trong lần khám xét nhà. Họ có trát khám xét do một thẩm phán cấp hôm 2.11. ZHLR cũng cho biết bà O’Donovan bị bắt vì liên quan một đoạn Twitter, mà bà đã tải nhân một đại hội thanh niên ở Zimbabwe hồi cuối tháng 9 và đầu tháng 10. Twitter này đề cập một yêu tinh, có vợ và con trai riêng của vợ nhập về một xe sang Rolls-Royce, nhưng không viết tên Tổng thống Mugabe.

Gần đây có tin Russell Goreraza, con trai trưởng của Đệ nhất phu nhân Grace Mugabe, nhập về Zimbabwe 2 xe sang Rolls-Royce, 2 chiếc Range Rover, 2 chiếc Mercedes-Benz S-Class. Bà Grace có người con này với đời chồng trước, cũng được cho đã mua một chiếc Rolls-Royce.

Theo luật Zimbabwe, việc bôi nhọ chính quyền hoặc sỉ nhục tổng thống là một tội hình sự, có thể bị phạt tiền hoặc bị kết án 1 năm tù.

Luật sư Obey Shava của bà O’Donovan nói thân chủ bị cáo buộc đã viết Twitter “chúng ta bị một kẻ bệnh tật và ích kỷ lãnh đạo”, kèm theo ảnh minh họa Tổng thống Mugabe 93 tuổi phải đeo ống thông tim. Luật sư cũng nói bà O’Donovan bị buộc tội “âm mưu lật đổ chính phủ được bầu hợp hiến”. Bà O’Donovan tuyên bố việc cáo buộc bà là vô căn cứ, có hiềm thù với bà.

Sứ quán Mỹ tại Harare xác nhận biết chuyện một công dân Mỹ bị bắt, nói bà O’Donovan đã có luật sư. Sứ quán cũng sẽ chờ xem các diễn biến tiếp theo.

Vụ bà O’ Donovan là vụ bắt giữ đầu tiên từ sau khi chính phủ Zimbabwe lập Bộ An ninh mạng hồi tháng 10.2017 để kiểm soát mạng xã hội. Người phát ngôn chính phủ George Charambacho biết Tổng thống Mugabe lập bộ này để xử lý “mối đe dọa chính quyền… và sự đe dọa này dựa trên hành vi trái pháp luật và lạm quyền”.

Năm ngoái, các bộ trưởng cảnh báo những tuyên bố trên mạng xã hội có thể bị truy vết, và có thể dẫn đến việc xử phạt. Thực tế là đã có những nhà hoạt động dùng mạng xã hội để tổ chức nhiều cuộc phản đối Tổng thống Mugabe. Mạng xã hội ThisFlag được cho là hiệu quả nhất, do mục sư Evan Mawarite ở Harare lập, thu hút hàng ngàn người đọc. Ông Mawarire đã đối mặt cáo buộc âm mưu lật đổ chính quyền, kích động người dân gây bạo lực. Nhưng gần đây, ông nói đã được chính quyền khẳng định không có tội.

Các tổ chức nhân quyền vẫn chỉ trích việc lập Bộ An ninh mạng, nói đây là nỗ lực bịt mồm phe đối lập, vào lúc kinh tế Zimbabwe suy thoái, và nhất là sắp diễn ra cuộc bầu cử Tổng thống Zimbabwe trong năm 2018. Ông Mugabe làm lãnh đạo Zimbabwe từ năm 1980 đến nay, sẽ tiếp tục là ứng cử viên của đảng cầm quyền Zanu-PF.

Hiện đang có một cuộc đấu đá để giành quyền làm người kế nhiệm ông Mugabe (nếu như ông qua đời vì tuổi cao sức yếu hoặc vì muốn thôi chức) giữa hai ứng cử viên chính: Đệ nhất phu nhân Grace Mugabe và Phó tổng thống Emerson Mnangagwa.

Vị phó tổng thống nhận được sự ủng hộ lớn của các cơ quan an ninh, trong khi vợ ông Mugabe không được người dân ưa, vì bà sống xa hoa, tiêu xài lãng phí. Hồi tháng 10, một nhà báo Zimbabwe đưa tin bà Mugabe tặng quần áo cũ gồm cả đồ lót cho người ủng hộ đảng cầm quyền Zanu-PF. Bà Mugabe còn bị cáo buộc dùng cáp điện đánh một cô người mẫu là bạn của con trai bà. Vụ này xảy ra ở Nam Phi hồi đầu đầu năm 2017.

Theo báo Guardian, hôm 3.11 cũng có 2 người đàn ông khác bị bắt, do họ đã nói: “Tôi sẽ không bỏ phiếu cho Zanu-PF và Tổng thống Mugabe”.